Kolagen to białko włókienkowate, które jest głównym składnikiem tkanki łącznej. Stanowi około jednej trzeciej białek w organizmie i pełni głównie funkcje strukturalne. Dlaczego kolagen jest tak istotny dla naszego organizmu? Tu znajdziesz odpowiedź.
Rodzaje kolagenu
Do tej pory zidentyfikowano i rozróżniono dwadzieścia dziewięć typów kolagenu. Mimo podobnej, trójhelikalnej budowy kolagenu należy rozróżniać jego typy ze względu na strukturę przestrzenną oraz lokalizację w organizmie. I tak oto typy I, II, III, V oraz XI stanowią prymarny budulec – odpowiadają za tworzenie się włókien.
Typ I to podstawowy rodzaj kolagenu, który występuje w ścięgnach i tkance łącznej kości, a także w tkance konstruującej blizny zarówno w skórze, jak i tkance podskórnej. Typ III kolagenu występuje w tkance tworzącej się z tzw. fibroblastów i odgrywa znaczącą rolę w procesie zabliźniania ran. Typ V oraz typ VII to odmiany śródmiąższowego kolagenu, które stanowią swoiste dopełnienie podstawowego typu I. Z kolei wymieniony również na początku typ II kolagenu występuje w chrząstkach, z którym bezpośrednio związane są typy IX, X oraz XI. W zależności od lokalizacji w organizmie poszczególnych odmian białek włókienkowatych kontrolują one zróżnicowane procesy.
Właściwości kolagenu a rola w organizmie
Kolagen to białko, które odgrywa kluczową rolę w organizmie. Jest odpowiedzialny za regenerację tkanek, nawilżenie skóry, gojenie ran oraz odbudowę tkanki łącznej. Te wszystkie procesy nie byłyby możliwe, gdyby kolagen nie odznaczał się poniższymi właściwościami. Mianowicie:
- kolagen dzięki swojej budowie jest odporny na rozciąganie, a co za tym idzie, nadaje tkankom elastyczność i sprężystość
- zapewnia tkankom ochronę przed uszkodzeniami mechanicznymi
- kolagen stworzony jest z gęstej sieci włókien białkowych, dzięki czemu utrzymuje kształt tkanek i zapobiega ich zapadaniu się
- kolagen odpowiada również za wiązanie wody, utrzymując tym samym skórę, włosy i paznokcie w dobrej kondycji
Warto także wspomnieć, że włókna kolagenowe mogą posłużyć w organizmie jako nośniki leków.
Nadmiar kolagenu w organizmie – skutki uboczne
Nadmierne gromadzenie się kolagenu w organizmie jest wynikiem zaburzeń w naturalnych procesach przemiany tego białka. Przykładem takiego zaburzenia są bliznowce, czyli łagodne, włókniste rozrosty skóry powstające w miejscu urazu. Bliznowce są wynikiem nieprawidłowego gojenia się rany, w wyniku którego włóknienie szerzy się poza obszar pierwotnego uszkodzenia. W powstających włóknach kolagenu typu III występuje nadmiar substancji fibrylarnych, które nadają im grubość i szklistość. Należy jednak dodać, że częstszym zjawiskiem występującym w organizmie jest niedobór kolagenu niż jego nadmiar. Zatem w jaki sposób poradzić sobie ze zredukowaną ilością tego białka? Zanim pojawi się odpowiedź na to pytanie, warto przyjrzeć się potencjalnym problemom związanym z niedoborem kolagenu.
Niedobór kolagenu w organizmie
Z wiekiem produkcja kolagenu w organizmie stopniowo spada. W efekcie może dojść do niedoboru kolagenu, który objawia się szeregiem negatywnych zmian, takich jak:
- Problemy ze skórą: skóra staje się sucha, wiotka, pojawiają się zmarszczki, bruzdy i przebarwienia.
- Problemy z włosami: włosy stają się słabsze, kruche, wypadają.
- Problemy z paznokciami: paznokcie stają się łamliwe, rozdwajają się.
- Problemy ze stawami: stawy stają się sztywniejsze, pojawiają się bóle, trudności z poruszaniem.
- Problemy z układem krążenia: naczynia krwionośne tracą elastyczność, co może prowadzić do problemów z krążeniem, nadciśnienia tętniczego, udarów mózgu.
Jak uzupełnić kolagen w organizmie?
Skuteczną metodą w walce z niedoborem kolagenu może być odpowiednia suplementacja lub spożywanie właściwej ilości produktów bogatych w białko i substancje wspierające procesy tworzenia kolagenu w organizmie. Do takich produktów należą m.in.
- Mięso: wołowina, wieprzowina, drób, ryby.
- Nabiał: mleko, jogurt, kefir, ser.
- Rośliny strączkowe: soja, fasola, ciecierzyca.
- Owoce jagodowe: truskawki, maliny, jagody.
Najwięcej aminokwasów tworzących kolagen znajdziesz w świńskiej skórze, kurzych łapkach, wywarach z chrząstek. Jeżeli nie przepadasz za tymi ciężkostrawnymi, tłustymi produktami, wypróbuj suplementy diety z kolagenem.