Probiotyki na jelita należy brać zgodnie z zaleceniami lekarza. Probiotyków nie powinno popijać się ciepłymi lub gorącymi płynami, ponieważ wysoka temperatura zabija żywe mikroorganizmy. Często zaleca się brać probiotyki wieczorem, najlepiej do posiłku, by dodatkowo zwiększyć szansę na kolonizację jelit pożytecznymi bakterami lub drożdżami.
Jak brać probiotyki na jelita?
Sposób brania probiotyków na jelita różni się zależnie od suplementu diety, stanu zdrowia i wskazań do suplementacji. Zawsze warto ustalić z lekarzem, jak brać probiotyki. Są jednak pewne uniwersalne wytyczne, z których możesz skorzystać.
Nie popijaj probiotyków ciepłymi lub gorącymi płynami
Zbyt wysoka temperatura zabija pożyteczne bakterie lub drożdże i nie mają one szansy zadziałać w Twoich jelitach. Dlatego probiotyki najlepiej popijać chłodną albo letnią wodą.
Bierz probiotyki do posiłku
W ten sposób możesz zwiększyć przeżywalność bakterii, ponieważ treść pokarmowa zmniejsza kwasowość w żołądku. Dodatkowo możesz rozważyć spożywanie probiotyków do posiłków z produktami mlecznymi, bo nabiał dodatkowo ogranicza kwasowość w żołądku.
Kiedy najlepiej brać probiotyki na jelita?
Bierz probiotyki do kolacji, bo w nocy podczas snu zwalnia perystaltyka jelit, dlatego rosną szansę na kolonizację jelit przez bakterie i drożdże probiotyczne.
Pamiętaj, że branie probiotyków może różnić się w poszczególnych przypadkach, więc jeśli Twój lekarz zaleca inny sposób suplementacji, stosuj się do jego wytycznych.
Probiotyki a antybiotyk
Co do zasady najlepiej brać probiotyki przez cały czas przyjmowania antybiotyku, a także kilka dni dłużej – po zakończonej antybiotykoterapii. Warto jednak wiedzieć, że nie wszystkie szczepy bakterii lub drożdży probiotycznych można brać z antybiotykami. Tylko niektóre są odporne na antybiotyki, np. szczepy Saccharomyces cerevisiae, Saccharomyces boulardi i Lactobacillus rhamnosus.
Czy probiotyki można brać codziennie?
Tak, większość probiotyków można brać codziennie, a nawet należy tak robić, ponieważ systematyczność ma kluczowe znaczenie dla efektów suplementacji. Jednak długość stosowania probiotyków może różnić się zależnie od wskazań do suplementacji – zwykle to 1-3 miesiące (zależnie od zaleceń lekarza).
Czy można brać probiotyki profilaktycznie?
Można brać probiotyki profilaktycznie w przypadku biegunki podróżnych, np. na czas wyjazdu do kraju o niższym standardzie sanitarnym i higienicznym. Wtedy najlepiej zacząć suplementację na kilka dni przed podróżą i kontynuować ją przez cały pobyt.
Kiedy probiotyki szkodzą?
Probiotyki mogą szkodzić, kiedy są nieprawidłowo stosowane – zaburzają równowagę flory bakteryjnej jelit lub nie działają. Każdy człowiek ma unikalny mikrobiom, dlatego nie ma jednego, uniwersalnego szczepu probiotyków, które sprawdzą się u wszystkich ludzi. Ponadto probiotyki nie powinny stanowić alternatywy dla leków i zdrowego trybu życia.
Raczej odradza się stosowanie probiotyków bez wyraźnej potrzeby – powinny być dobierane pod kątem konkretnych dolegliwości. U niektórych probiotyki mogą nie działać lub mogą powodować niepożądane skutki uboczne, najczęściej:
- biegunkę,
- ból brzucha,
- zaparcia,
- wzdęcia,
- reakcje alergiczne (np. pokrzywkę).
Kiedy nie brać probiotyków na jelita?
Nie należy brać probiotyków na jelita bez konsultacji z lekarzem, w szczególności u osób o bardzo obniżonej odporności (m.in. przyjmujących leki immunosupresyjne, po nowotworach układu limfatycznego).
Naturalne probiotyki na jelita
W przeciwieństwie do suplementów diety naturalne probiotyki na jelita możesz na stałe włączyć do swojej diety – o ile nie masz ku temu przeciwwskazań. Probiotyki zawierają przede wszystkim:
- jogurt naturalny,
- kefir,
- maślanka,
- kiszona kapusta,
- kiszone ogórki,
- kimchi,
- pasta miso,
- tempeh,
- kombucha,
- zakwas z buraków.
Wspieraj naturalną florę bakteryjną jelit
Możesz wspierać naturalną florę bakteryjną jelit na wiele różnych sposobów. Przede wszystkim:
- wyeliminuj używki – alkohol i papierosy zmieniają mikrobiotę jelit, zmniejszając jej różnorodność gatunkową, co może mieć negatywny wpływ na zawartość bakterii probiotycznych,
- nie nadużywaj antybiotyków – stosuj je tylko wtedy, gdy jest to konieczne, ponieważ antybiotyki niszczą bakterie zarówno chorobotwórcze, jak i te pożyteczne dla organizmu,
- jedz różnorodne, nieprzetworzone produkty spożywcze – dieta bogata w sezonowe, świeże warzywa i owoce sprzyja zdrowej mikrobiocie układu pokarmowego, z kolei powtarzalny jadłospis oparty na żywności wysoko przetworzonej sprzyja rozrostowi bakterii niekorzystnych dla jelit,
- ogranicz stres – stosuj techniki relaksacyjne i dbaj o odpoczynek, ponieważ stres negatywnie wpływa na mikrobiom jelitowy.
Jak wybrać najlepsze probiotyki na jelita?
Zdaniem ekspertów najlepsze probiotyki na jelita to leki, jednak można znaleźć również dobre probiotyki na jelita bez recepty. Powinny one:
- mieć trzyczęściową nazwę – z dokładnym oznaczeniem szczepu, np. Bifidobacterium breve DSM24732®, ponieważ świadczy ona o potwierdzeniu właściwości probiotyków w badaniach klinicznych,
- być przechowywane w lodówce – niska temperatura spowalnia metabolizm bakterii i wydłuża ich przeżywalność, więc szukaj suplementów diety, które w aptekach znajdują się w lodówkach, a nie na półkach,
- mieć określoną ilość CFU (colony forming units) – to jednostka żywych bakterii w produkcie, im wyższa, tym lepiej,
- być świeże – unikaj zakupu probiotyków z krótkim terminem ważności, ponieważ prawdopodobnie zawiera on już znacznie mniej żywych bakterii,
- mieć więcej niż jeden szczep – na ogół wieloszczepowe probiotyki mają szersze spektrum działania.
Co to są probiotyki?
Probiotyki to suplementy naturalne, które zawierają tzw. dobre bakterie (m.in. Lactobacillus acidophilus) lub drożdże (np. Saccharomyces boulardii), które uznano za pożyteczne dla układu pokarmowego. Słowo probiotyk pochodzi z języka greckiego – „pro bios” znaczy „dla życia”.
Nie wszystkie bakterie i drożdże to probiotyki. Istnieje wiele gatunków oraz szczepów i tylko niektóre uznaje się za probiotyczne. Muszą wykazywać szereg właściwości udokumentowanych w badaniach klinicznych. Co ważne, działanie probiotyczne przypisuje się wyłącznie do szczepów, a nie do całych gatunków lub rodzajów.
Suplementy diety z probiotykami najczęściej mają formę kapsułek lub proszku do rozpuszczenia w wodzie. Podobnie suplementować można prebiotyki (pożywienie dla probiotyków, takie jak inulina, fruktooligosacharydy czy galaktooligosacharydy) oraz synbiotyki (połączenie probiotyków z prebiotykami).
Jak działają probiotyki na jelita?
Ludzki mikrobiom jelitowy zamieszkują tysiące gatunków szczepów bakterii oraz drożdży. Naukowcy stale odkrywają nowe szczepy, dla których potwierdzają właściwości probiotyczne. Główne działanie probiotyków na jelita to wspieranie utrzymywania prawidłowej mikrobioty jelitowej, czyli:
- rozwój pożytecznych mikroorganizmów jelitowych,
- redukcja niekorzystnych dla zdrowia mikroorganizmów jelitowych,
- zmniejszenie produkcji toksycznych metabolitów w jelitach,
- przeciwdziałanie zakażeniom dróg jelitowych,
- zmiana pH w jelitach,
- regeneracja nabłonka jelitowego,
- zmniejszanie przepuszczalności jelit,
- stymulacja produkcji śluzu jelitowego
- regulacja perystaltyki jelit,
- wspomaganie regularności wypróżnień i poprawa konsystencji stolca,
- łagodzenie dolegliwości trawiennych.
Jednak dokładne działanie probiotyków różni się zależnie od gatunku i szczepu mikroorganizmów, a także od mikrobiomu każdego człowieka. Może obejmować m.in.:
- znoszenie efektu nietolerancji laktozy lub alergii na niektóre antygeny w żywności,
- wspomaganie prawidłowego wchłaniania składników odżywczych,
- wspieranie układu odpornościowego,
- właściwości przeciwnowotworowe,
- przyczynianie się do regulacji stężenia lipidów we krwi,
- wpływ na obniżanie ciśnienia,
- przeciwdziałanie infekcjom moczowo-płciowym,
- poprawę ogólnego samopoczucia.
Czy wiesz, że ok. 60-70% komórek odpornościowych w organizmie człowieka ma związek z podśluzówką jelita?
Popularne szczepy probiotyków i ich właściwości
| Rodzaj probiotyków Lactobacillus | ||
| Gatunek | Oznaczenie szczepu | Właściwości |
| Lactobacillus rhamnosus | GG | – przeciwdziałanie biegunkom w wyniku zakażenia rotawirusami, Clostridium difficile i innym ostrym biegunkom bakteryjnym, – łagodzenie objawów choroby Crohna, – przeciwdziałanie zapaleniom pochwy. |
| Lactobacillus acidophilius | LC1 | – wsparcie odporności,przyleganie do nabłonka jelita, – wspomaganie równowagi mikroflory jelitowej. |
| Lactobacillus johnsonii | La1 (NCC533) | – wsparcie układu odpornościowego, – przyleganie do komórek nabłonka jelita, – wspomaganie leczenia stanów zapalnych błony śluzowej układu pokarmowego. |
| Lactobacillus acidophilus | NCFO 1748 | – przeciwdziałanie biegunkom, – redukcja zaparć. |
| Lactobacillus casei | DN 114 001 | – wsparcie układu odpornościowego, – przeciwdziałanie infekcjom jelitowym, – przeciwdziałanie biegunkom. |
Kto może rozważyć probiotyki?
Podsumowując, możesz rozważyć probiotyki, jeśli:
- borykasz się z dolegliwościami jelitowymi, takimi jak biegunki, zaparcia, wzdęcia, gazy i ból jelit,
- rozpoczynasz antybiotykoterapię,
- jesteś po zatruciu pokarmowym,
- zauważasz spadek odporności,
- masz zespół jelita drażliwego lub podobne dolegliwości.
Pamiętaj, by suplementację probiotyków skonsultować z lekarzem, szczególnie jeżeli chorujesz przewlekle. W niektórych przypadkach probiotyki mogą przynieść więcej szkody niż pożytku, a zdrowie każdego człowieka należy rozpatrywać indywidualnie.
Ten artykuł ma charakter wyłącznie informacyjny i nie zastępuje porady medycznej. Przed wprowadzeniem zmian pod kątem swojego zdrowia skonsultuj się z lekarzem lub innym specjalistą.
Źródła:
- Zalega, J.; Szostak-Węgierek, D: „Żywienie w profilaktyce nowotworów. Część II. Składniki mineralne, witaminy, wielonienasycone kwasy tłuszczowe, probiotyki, prebiotyki.” Problemy Higieny i Epidemiologii 94 (2013): 50-58.
- Nowak, A, Slizewska, K; Libudzisz, Z.: „Probiotyki-historia i mechanizmy dzialania.” Żywność Nauka Technologia Jakość 17.4 (2010): 5-19.
- Nowak, A, et al.: „Probiotyki-efekty zdrowotne.” Żywność Nauka Technologia Jakość 17.4 (2010): 20-36.
- Tokarz-Deptuła, B, et al.: „Probiotyki a wybrane schorzenia u ludzi.” Post. Mikrobiol 54.2 (2015): 133-140.
- Radwan, P; Skrzydło-Radomańska, B: „Rola mikroflory jelitowej w zdrowiu i chorobie.” Gastroenterologia Praktyczna 2 (2013): 1-11.
- Mojka, K. J. P. H. E.: „Probiotyki, prebiotyki i synbiotyki–charakterystyka i funkcje.” Probl. Hig. Epidemiol 95.3 (2014): 541-549.