Krwawnik pospolity – właściwości, zastosowanie, przepisy

Krwawnik pospolity to roślina o potwierdzonych właściwościach korzystnych dla zdrowia, przede wszystkim przeciwkrwotocznych, antyseptycznych i przeciwzapalnych. Ma szerokie zastosowanie w ziołolecznictwie, m.in. w formie naparów i okładów. Dokładnie przestrzegaj przepisów z krwawnikiem pospolitym, zwłaszcza pod kątem jego porcji. Krwawnik spożywany w nadmiarze może być toksyczny.

Krwawnik pospolity – morfologia

Krwawnik pospolity (Achillea millefolium L.) to wieloletnia roślina z rodziny astrowatych. Występuje powszechnie w Europie, Azji oraz Ameryce Północnej. Stanowi popularny surowiec w ziołolecznictwie – stosowano ją już w czasach starożytnych.

Niepozorne ziele krwawnika pospolitego skrywa wiele substancji biologicznie aktywnych. Co istotne, zawiera również związki, które mogą być toksyczne, dlatego wymaga odpowiedzialnego stosowania.

Jak wygląda krwawnik pospolity? Opis rośliny

Krwawniki pospolite można spotkać niemalże na każdej łące czy przydrożu. To rośliny sięgające 80 cm wysokości, z kwiatostanami w formie licznych koszyczków składającymi się z białych kwiatów. Mają ciemnozielone, podwójne lub potrójne liście z białym szpicem oraz bruzdowate, delikatnie owłosione łodygi o grubości do 3 mm.

Kiedy zbierać krwawniki pospolite?

Uprawa krwawnika pospolitego nie jest konieczna. Roślina powszechnie występuje na łąkach, pastwiskach i nieużytkach. Surowiec wykorzystywany w ziołolecznictwie to nadziemne części rośliny: kwiaty oraz liście krwawnika. Kwitną od kwietnia do października i wtedy też należy je zbierać. Należy robić to w słoneczne, bezdeszczowe dni – najlepiej po południu, gdy nie ma już rosy.

Właściwości krwawnika pospolitego

Wśród właściwości Achillea millefolium L. najbardziej znane jest działanie przeciwkrwotoczne – stąd nazwa krwawnik. W średniowieczu ziele wykorzystywano do leczenia ran żołnierzy. To zasługa związku chemicznego o nazwie achilleina, gorzkiego glikozydu, który poza działaniem przeciwkrwotocznym ma również właściwości ściągające i pobudzające wydzielanie soków trawiennych.

Druga z substancji nadających krwawnikowi pospolitemu właściwości prozdrowotne, to chamazulen – olejek eteryczny o działaniu przeciwzapalnym, antyseptycznym i kojącym. Ze względu na jego obecność krwawnik pospolity ma zastosowanie zarówno w ziołolecznictwie, jak i w kosmetyce.

W krwawniku pospolitym występują również: flawonoidy, garbniki, kwasy organiczne, witaminy (w tym witamina C) oraz minerały (m.in. magnez, wapń, potas i fosfor).

Dziś krwawnik pospolity stosuje się przede wszystkim z myślą o:

• łagodzeniu dolegliwości przewodu pokarmowego, takich jak niestrawność, brak apetytu, wzdęcia,
• poprawie kondycji skóry i błon śluzowych,
• zmniejszaniu złego samopoczucia podczas menstruacji i menopauzy,
• wsparciu odporności.

Warto mieć na uwadze, że krwawnik pospolity zawiera również substancje, które przy nadmiernym spożywaniu rośliny mogą być toksyczne dla organizmu. Główną taką substancją jest tujon. Może on powodować bóle głowy, oszołomienie, wysypkę i zaburzenia żołądkowo-jelitowe.

Zastosowanie krwawnika pospolitego

Z kwiatów i liści krwawnika pospolitego można przygotowywać różnego rodzaju napary, olejki, nalewki. Ze względu na charakterystyczny, słonogorzki smak sproszkowany krwawnik może być używany również jako przyprawa do zup i sosów.

Ziele krwawnika zebrane w okresie kwitnienia rośliny suszymy w temperaturze nie wyższej niż 35 stopni Celsjusza, by nie straciło swoich cennych właściwości.

Powszechne jest też zastosowanie krwawnika pospolitego w kosmetyce: zarówno do domowych okładów na skórę, jak i w produkcji kremów, maseczek oraz szamponów.

Przepis na napar z krwawnika

Potrzebujesz: suszone ziele krwawnika, wrzącą wodę.

1. 2 łyżki suszonego krwawnika wsyp do kubka.
2. Zalej przegotowaną, gorącą wodą.
3. Zaparzaj pod przykryciem przez ok. 15 minut, po tym czasie przecedź napar.
4. Pij ½ szklanki naparu 2 razy dziennie.

Przepis na okłady z krwawnika

Potrzebujesz: suszone kwiaty krwawnika, wrzącą wodę.

1. 2 łyżki suszonego krwawnika wsyp do ceramicznej miseczki.
2. Zalej odrobiną przegotowanej, gorącej wody.
3. Zamieszaj, aż powstanie papka. Pozostaw do ostygnięcia.
4. Papkę o temperaturze pokojowej nałóż na skórę.
5. Po 15 minutach zmyj letnią wodą.

Gotowe produkty z krwawnikiem

Jeśli już za późno na tegoroczne zbiory krwawnika pospolitego, możesz skorzystać z asortymentu sklepów zielarskich. Znajdziesz w nich różnorodne produkty na bazie ziela, kwiatów lub liści krwawnika.

• Herbatka ekologiczna Dary Natury Ziele Krwawnika (4,74 zł za 50 g) – to w 100% suszone ziele krwawnika, które możesz zaparzać i pić lub wykorzystywać do okładów i przemywań.
• Szampon do włosów tłustych z ekstraktem z krwawnika Pierpaoli Ekos (23,99 zł za 500 ml) – to wegański kosmetyk odpowiedni do codziennej higieny, który ma właściwości ściągające i regulujące wydzielanie sebum.
• Hydrolat z krwawnika BOSPHAERA (22,99 zł za 100 ml) – to produkt destylacji olejków eterycznych przy użyciu pary wodnej. Nadaje się do stosowania na skórę i włosy, można dodawać go do innych kosmetyków, np. kremów, odżywek do włosów.

Przeciwwskazania do stosowania krwawnika pospolitego

Krwawnik pospolity nie powinien być stosowany przez:

• kobiety w ciąży i karmiące piersią,
• dzieci poniżej 12. roku życia,
• osoby uczulone na rośliny z rodziny astrowatych.

Ziele krwawnika pospolitego może oddziaływać na działanie niektórych leków, dlatego przed jego zastosowaniem warto skonsultować się z lekarzem.

Krwawnik pospolity – właściwości, zastosowanie, przepisy. Podsumowanie

nim substancje aktywne, takie jak chamazulen i achilleina, sprawiają, że roślina ta znalazła zastosowanie w łagodzeniu dolegliwości trawiennych, pielęgnacji skóry oraz wspieraniu układu odpornościowego. Choć krwawnik jest ogólnie bezpieczny, jego stosowanie wymaga rozwagi, ponieważ w dużych ilościach może być toksyczny. Przed zastosowaniem preparatów na bazie krwawnika warto skonsultować się z lekarzem.

Źródła:

Łabęcka Z., Łuszczek A., Wargala E., Denisow B., „Krwawnik pospolity (Achillea millefolium L.) jako lukratywny surowiec kosmetyczny i farmakologiczny”, Wybrane zagadnienia z zakresu produkcji surowców, żywności i kosmetyków: 76.