Osoby ze zdiagnozowaną chorobą Hashimoto poza przyjmowaniem leków powinny również wprowadzić cenne modyfikacje w diecie oraz stylu życia. Odpowiednio skomponowana dieta wspiera farmakoterapię, poprawia samopoczucie, ułatwia dążenie do prawidłowej masy ciała i zmniejsza ryzyko chorób współistniejących. Dowiedz się, co należy jeść, a czego unikać, gdy choruje się na Hashimoto.
Dieta w Hashimoto – kluczowe założenia
Przyczyny Hashimoto nie są do końca znane. Wiadomo jednak, że sposób odżywiania wpływa na występowanie, przebieg i leczenie tej choroby. Hashimoto to choroba zapalna o podłożu autoimmunologicznym. Nieleczona i nieregulowana prawidłową dietą prowadzi do niedoczynności tarczycy i innych chorób przewlekłych.
W przypadku choroby takiej jak Hashimoto dieta powinna dostarczać składniki odżywcze:
- potrzebne do prawidłowej syntezy hormonów tarczycy – jod, selen, cynk, żelazo, witaminę D, witaminy z grupy B, L-tyrozynę,
- zmniejszające proces zapalny w przebiegu choroby Hashimoto – kwasy tłuszczowe omega-3, witaminę C, witaminę E, błonnik pokarmowy,
- wspomagające prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego – witaminę C, witaminę D, cynk, selen, kwasy omega-3.
Dieta przy Hashimoto – ile kalorii?
Przy chorobie Hashimoto unikamy zbyt dużego deficytu kalorycznego (nawet u osób, które mają znaczną nadwagę). Za niska podaż kalorii może przynieść efekt odwrotny od oczekiwanego. Niedożywienie białkowo-kaloryczne negatywnie wpływa na pracę tarczycy i powoduje wzrost stężenia tyreotropiny (TSH). W rezultacie spowalnia metabolizm i gromadzi się tkanka tłuszczowa.
Wartość kaloryczną diety przy Hashimoto dopasowujemy do indywidualnego zapotrzebowania energetycznego. Różni się ono zależnie od wielu czynników, m.in. wieku, płci oraz codziennej aktywności fizycznej.
Hashimoto dieta – ile posiłków dziennie?
Zwykle osobom chorującym na Hashimoto zaleca się spożywanie 4-5 posiłków dziennie, w regularnych odstępach czasu co 3-4 godziny. Ostatni posiłek należy zjeść na 3-4 godziny przed snem. Sprzyja to regulacji gospodarki węglowodowanowej, która u osób z chorą tarczycą może być zaburzona.
Czy wiesz, że: na stronie Narodowego Funduszu Zdrowia możesz uzyskać bezpłatne plany żywieniowe dopasowane do własnych potrzeb? Sprawdź dietę DASH Hashimoto 2000 kcal: https://diety.nfz.gov.pl/images/plany_pdf/Dieta Hashimoto – probny plan na 3 dni.pdf
Hashimoto dieta – czego nie wolno jeść?
Poza farmakoterapią ważny element leczenia Hashimoto stanowi unikanie tzw. czynników wyzwalających tę chorobę. Należy do nich zarówno silny, przewlekły stres, jak i nieodpowiednia dieta.
W przypadku diety Hashimoto produkty zakazane to przede wszystkim:
- kapusta i warzywa kapustne (np. brokuły, brukselkę, kalafior, kalarepę) – zawierają tioglikozydy zmniejszające przyswajanie jodu ze spożywanych pokarmów,
- żywność wysoko przetworzona, np. dania instant – przyczyniają się do rozszczelniania bariery jelitowej, zaburzając prawidłowe przekształcanie hormonu trójjodotyroniny ważnego dla pracy tarczycy,
- fast foody, np. frytki, hamburgery, kebaby – obfitują w tłuszcze nasycone, które mogą zwiększać stan zapalny w organizmie,
- gotowe słodycze, np. ciastka, lody – zwiększają poziom cukru we krwi i mogą powodować hiperinsulinemię poposiłkową.
Z podobnych względów pokarmy niewskazane przy Hashimoto to również:
- słone przekąski, takie jak chipsy, paluszki, krakersy,
- konserwy, parówki, kiełbasy,
- gotowe sosy,
- płatki śniadaniowe,
- słodkie, gazowane napoje.
Ponadto w chorobie Hashimoto powinno się ograniczyć spożycie:
- mleka krowiego i produktów na jego bazie (szczególnie słodzonych),
- glutenu (występującego m.in. w białym pieczywie, makaronach, płatkach zbożowych, kaszkach),
- nasion roślin strączkowych (fasoli, soi, ciecierzycy, soczewicy).
U wielu osób z chorobą Hashimoto występują nietolerancje pokarmowe wyżej wymienionych rodzajów produktów spożywczych. Są one uznawane za jedne z najczęściej promujących atak autoimmunologiczny organizmu.
Osoby, które stosują lewotyroksynę (syntetyczną formę hormonu tarczycy), powinny zwrócić uwagę, by w porze przyjmowania leku nie spożywać posiłków bogatych w wapń, żelazo i błonnik pokarmowy. Mogą one ograniczać prawidłowe wchłanianie tej substancji.
Dieta przy Hashimoto – co jeść?
Dla osób chorujących na Hashimoto ważne jest nie tylko to, co wyeliminują ze swojego jadłospisu, ale przede wszystkim to, co jedzą na co dzień. Szczególną uwagę powinny zwrócić na odpowiednie proporcje makroskładników w codziennej diecie:
- pełnowartościowe białko – pochodzące z chudego mięsa drobiowego, ryb, jagnięciny oraz cielęciny powinno stanowić 15-20% wartości energetycznej,
- tłuszcze – w szczególności te obfitujące w wielonienasycone kwasy omega-3 (z olejów roślinnych, nasion, orzechów oraz ryb) powinny stanowić 20-35% wartości energetycznej,
- węglowodany o niskim indeksie glikemicznym (IG) – czyli pochodzące z żywności nisko przetworzonej, takiej jak produkty zbożowe z pełnego przemiału, kasze gruboziarniste, górskie płatki owsiane, makarony i ryże pełnoziarniste, powinny stanowić 50-70% wartości energetycznej.
Poza podstawowymi źródłami białka, tłuszczu i węglowodanów w diecie Hashimoto mogą znaleźć się także kiszonki, czyli źródła probiotyków (pożytecznych szczepów bakterii) cennych dla zdrowia jelit.
Ważne składniki pokarmowe przy Hashimoto
Posiłki spożywane przez Ciebie na co dzień mogą stanowić dobre źródła składników odżywczych ważnych dla prawidłowego funkcjonowania tarczycy. To przede wszystkim:
- jod – jego dzienne spożycie przez osoby dorosłe powinno wynosić 150 µg na dobę, występuje w soli jodowanej i rybach,
- selen – jego dzienne spożycie powinno wynosić 55 µg, występuje w orzechach brazylijskich, rybach i krewetkach,
- żelazo – jego zalecane dzienne spożycie różni się u mężczyzn (10 mg na dobę) i kobiet menstruujących (18 mg na dobę), występuje w mięsie, wątróbce drobiowej, pestkach dyni, nasionach lnu,
- cynk – jego zalecane dzienne spożycie różni się u mężczyzn (11 mg na dobę) i kobiet (8 mg na dobę), zawierają go ostrygi, otręby pszenne, nasiona lnu, pestki dyni i kasza gryczana,
- witamina D – jej zalecane dzienne spożycie powinno wynosić 600 IU (u osób w wieku 19-70 lat) i 800 IU u osób powyżej 70. roku życia, występuje w tłustych rybach morskich,
- witamina B12 – jej zalecane dzienne spożycie dla osób dorosłych wynosi 2,4 µg, dobre źródło witaminy B12 to wątróbka, mięso oraz ryby.
Hashimoto dieta – produkty dozwolone
Podsumowując powyższe wytyczne, co może uwzględniać codzienny jadłospis osoby chorującej na Hashimoto? Sprawdź poniższą tabelę. Podajemy w niej przykładowe produkty spożywcze.
| Źródła białka | Źródła tłuszczu | Źródła węglowodanów o niskim IG | Kiszonki | Błonnik pokarmowy |
| Mięso drobiowe (bez skóry) | Oliwa z oliwek | Kasza gryczana | Kiszona kapusta | Otręby pszenne |
| Jagnięcina | Olej lniany | Ryż brązowy | Ogórki małosolne | Owoce i warzywa ze skórką |
| Cielęcina | Łosoś | Makaron pełnoziarnisty | Kimchi | Nasiona chia |
| Łosoś | Makrela | Pieczywo żytnie | Kefir | Nasiona lnu |
| Dorsz | Awokado | Sałata | Kombucha | Pieczywo pełnoziarniste |
| Halibut | Orzechy włoskie | Papryka | – | Komosa ryżowa |
| Makrela | Pestki dyni | Jagody | – | – |
| Mintaj | Orzechy nerkowca | Pomidory | – | – |
| Jaja | Nasiona słonecznika | Szpinak | – | – |
Potrzebujesz pomocy w komponowaniu smacznych posiłków z wymienionych składników? Masz specjalne preferencje żywieniowe i potrzebujesz indywidualnie dopasowanego jadłospisu? Zamów dietę, która pomoże Ci skuteczniej leczyć i kontrolować Hashimoto.
Jakie diety można stosować przy Hashimoto?
Osoby z chorobami tarczycy mogą korzystać z różnego rodzaju diet bogatych w świeże warzywa, owoce, ryby, chude mięso i pełnoziarniste produkty zbożowe. W tym przypadku sprawdza się m.in. dieta:
- bezglutenowa – eliminująca z jadłospisu produkty spożywcze zawierające gluten, np. pszenicę, żyto, jęczmień, owies,
- DASH – opracowana dla osób z nadciśnieniem, które potrzebują obniżyć poziom cholesterolu i trójglicerydów we krwi,
- GAPS – wspierająca zdrowie jelit, eliminująca produkty spożywcze, które najczęściej powodują problemy trawienne,
- paleo – oparta w głównej mierze na nieprzetworzonej żywności, jaką jedli nasi przodkowie,
- autoimmunologiczna – zawierająca produkty spożywcze przyczyniające się do zmniejszenia stanu zapalnego w organizmie i wspierające prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego.
Więcej na temat diet, zdrowe inspiracje żywieniowe i smaczne przepisy znajdziesz tutaj: https://pro-farm.pl/diety/.
Dieta przy Hashimoto – podsumowanie
Osoby ze zdiagnozowaną chorobą Hashimoto powinny stosować specjalną dietę. Konieczna jest eliminacja produktów spożywczych działających prozapalnie i promujących atak autoimmunologiczny. Ponieważ każdy organizm jest inny, warto notować spożywane pokarmy i samopoczucie po ich zjedzeniu, by ustalić, które szkodzą zdrowiu. Wiele osób z Hashimoto nie toleruje np. glutenu, laktozy, ale nie stanowi to reguły. Współpracując z dietetykiem, możesz dopasować zdrowy i smaczny jadłospis do własnych potrzeb.
Źródła:
[1] Kus K. Zielińska K., Zaprutko T., Ratajczak P., Nowakowska E., „Choroba Hashimoto – efektywność diety bezglutenowej”, Pol Prz Nauk Zdr 4.49 (2016): 370-376.
[2] Kostiukow A., Rosołek M., Romanowski M., Ignaszak E., Samborski W., „Dieta jako istotny czynnik wspomagający leczenie choroby Hashimoto”, Medyczne aspekty kosmetologii i dietetyki: 200. [3] Florczyk I., Florczyk M., Junik R., „Dieta bezglutenowa a choroba Hashimoto – obecny stan wiedzy”, Forum Zaburzeń Metabolicznych. Vol. 9. No. 4. 2018.