Suplementy diety z colostrum zyskują coraz większą popularność. Nic dziwnego – w końcu siara bydlęca obfituje w szereg składników biologicznie czynnych, które wspierają naturalne procesy odpornościowe organizmu. Warto dowiedzieć się więcej na temat właściwości i działania colostrum. W ten sposób łatwiej wybrać skuteczny preparat z tzw. młodziwem.
Co to jest colostrum?
- Colostrum, nazywane również młodziwem, to naturalna wydzielina z gruczołów mlecznych ludzi i innych ssaków, m.in. owiec, kóz, koni oraz świni. Największą popularnością cieszy się jednak colostrum bovinum, czyli siara bydlęca. Jej skład jest najbardziej zbliżony do siary ludzkiej.
- Organizm matki produkuje colostrum na końcowym etapie ciąży. Po porodzie jest ono przekształcane w pokarm dla noworodka. Ma na celu odżywienie młodego organizmu i zapewnienie mu tzw. odporności biernej, która wspomaga nie w pełni rozwinięty układ odpornościowy.
- Zawiera ok. 250 składników biologicznie czynnych, a wśród nich czynniki wzrostu, białka, witaminy oraz sole mineralne. W colostrum znajduje się ponad 100 razy więcej immunoglobuliny G (najpowszechniejszego typu przeciwciał) niż w zwykłym mleku.
- Najwyższe stężenie składników biologicznie czynnych w colostrum występuje na ok. 2 godziny po porodzie. M.in. dlatego tak ważne jest wczesne przystawianie noworodka do piersi.
Colostrum – właściwości
Colostrum charakteryzuje się lekkostrawnym, łatwo przyswajalnym składem. Obfituje w różnego rodzaju aminokwasy, hormony, enzymy, cytokiny, immunoglobuliny i aktywne polipeptydy, które mogą wpływać na organizm na poziomie ogólnoustrojowym. W składzie młodziwa należy wyróżnić w szczególności kilka substancji immunoaktywnych.
- Laktoferyna (LF) – należy do białek biorących udział w metabolizmie żelaza. Ma właściwości antybakteryjne, przeciwwirusowe, antypasożytnicze, przeciwgrzybicze, antynowotworowe, przeciwzapalne oraz immunomodulujące.
- Alfa-laktoalbumina (LA) – ma udowodnione w badaniach in vivo działanie przeciwwirusowe, korzystnie wpływa także na samopoczucie psychiczne, przyczyniając się do obniżenia kortyzolu (hormonu stresu) we krwi i zwiększonego przyswajania tryptofanu (aminokwasu niezbędnego do produkcji serotoniny i melatoniny) przez mózg.
- Lizozym (LY) – kolejne białko mleka ma zastosowanie w leczeniu chorób przyzębia, ponieważ działa bakteriostatycznie, m.in. przeciw próchnicy zębów. W skojarzeniu z LF zyskuje również właściwości bakteriobójcze, np. względem szczepu E. coli.
- Laktoperoksydaza (LCP) – to enzym o właściwościach antybakteryjnych, przeciwwirusowych, antygrzybicznych i przeciwzapalnych. Może wspomagać naturalne procesy gojenia.
- Polipeptyd bogaty w prolinę (PRP) – stymuluje humoralną odpowiedź immunologiczną. Stymuluje produkcję limfocytów B, przyczyniając się do ochrony organizmu przed drobnoustrojami chorobotwórczymi.
- Kazeina – białko mleka ma właściwości wzmacniające kości, zmniejszające ryzyko próchnicy i przeciwdziałające infekcjom bakteryjnym oraz wirusowym.
Chcesz poznać więcej naturalnych substancji korzystnych dla zdrowia? Przeczytaj artykuł o adaptogenach: https://pro-farm.pl/najskuteczniejsze-adaptogeny-wedlug-badan-naukowych/.
Colostrum – na co pomaga?
Nadal badane są właściwości colostrum. Dotychczas skupiono się m.in. na jego działaniu w ramach profilaktyki infekcji górnych dróg oddechowych, a wyniki są naprawdę obiecujące.
Wykazano, że colostrum wpływa na zmniejszoną o 30% częstotliwość występowania infekcji górnych dróg oddechowych u dzieci [6]. Może działać także u dorosłych zmagających się z częstymi infekcjami górnych dróg oddechowych. Dowiedziono, że suplementacja colostrum zmniejsza częstość występowania przeziębienia i objawów z nim związanych w porównaniu z grupą placebo [7].
Chociaż wzmocnienie i regulacja funkcjonowania układu odpornościowego to główna właściwość składników występujących w colostrum, młodziwo może jednak pomagać także w innych obszarach zdrowia:
- wspomaga regenerację tkanek – dzięki zawartości czynników wzrostu i właściwościom przeciwzapalnym,
- pozytywnie wpływa na układ krążenia – zawiera związki o działaniu przeciwzakrzepowym (m.in. glikomakropeptydy), niektóre badania sugerują również, że może przyczyniać się do obniżenia ciśnienia krwi,
- wspiera pracę mięśni – dostarcza im niezbędnych aminokwasów, a także przyczynia się do ich szybszej regeneracji, zmniejszając odczuwalność zakwasów po treningu,
- działa ochronnie na komórki nabłonka jelita – dzięki temu wspomaga przywrócenie szczelności bariery jelitowej, ponieważ łączy działanie przeciwzapalne i regulujące mikrobiom jelit
- może wspierać leczenie niektórych chorób przewlekłych – takich jak cukrzyca, hipercholesterolemia i niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby, ponieważ wpływa na niższy poziom glukozy i lipidów we krwi.
Kto może rozważyć suplementację?
Colostrum bovinum jako suplement diety znajduje zastosowanie przede wszystkim w profilaktyce zdrowia, zarówno dzieci, jak i dorosłych z obniżoną odpornością. Jeżeli borykasz się z częstymi infekcjami, czujesz osłabienie lub masz dolegliwości jelitowe, możesz skonsultować się z lekarzem.
Stosowanie colostrum bovinum mogą rozważyć także osoby:
- narażone na przewlekły stres,
- po zatruciach pokarmowych,
- po antybiotykoterapii,
- z problemami skórnymi,
- aktywne fizycznie.
Suplementy diety z colostrum – jakiej firmy wybrać?
Żeby suplementacja colostrum przyniosła pożądane rezultaty, bardzo ważny jest wybór odpowiedniego preparatu z zaufanego źródła. Warto sięgać po suplementy szeroko omawiane i polecane przez specjalistów. Biorą oni pod uwagę skład, jakość oraz cenę produktów.
Najlepiej przebadany składnik stanowi colostrum bovinum, czyli siara bydlęca. Jednak w przypadku wszystkich suplementów diety z colostrum duże znaczenie ma proces pozyskiwania samego surowca. Producent powinien podawać czas po porodzie, w jakim pobrano colostrum – najlepiej w ciągu 2 pierwszych godzin.
Na skład colostrum wpływa obróbka surowca. Najwięcej substancji aktywnych zawiera bovinum poddane suszeniu sublimacyjnemu (liofilizacji). Proces ten polega na zamrożeniu siary bydlęcej i odparowaniu z niej wody w warunkach obniżonego ciśnienia.
Powyżej temperatury 42 stopni Celsjusza dochodzi do denaturacji (zniszczenia) białek, które stanowią najcenniejsze składniki colostrum. Dlatego zarówno produkcja, jak i przechowywanie i transport suplementów diety z Colostrum powinny odbywać się pod ścisłą kontrolą temperatury.
Suplementy diety z colostrum są dostępne w różnej formie. To m.in. colostrum bovinum w kapsułkach, płynie (zawiesinie) czy saszetkach z proszkiem do rozpuszczenia w wodzie. Najlepiej dobrać preparat dopasowany do własnych potrzeb. Najlepiej wybierać produkty o opatentowanym składzie bez zbędnych dodatków.
Sięgając po ten suplement diety, warto mieć na uwadze także dobrostan zwierząt. Największe zaufanie wzbudzają firmy, które mogą udowodnić, że pobierają młodziwo wyłącznie od w pełni zdrowych krów, przy zachowaniu odpowiednich warunków higienicznych. Dodatkowy komfort wzbudza informacja, że colostrum pozyskuje się bez szkody dla zdrowia zwierząt – wykorzystuje się jego część, której cielę nie jest w stanie wypić.
Colostrum – jak stosować?
Colostrum należy stosować zgodnie z zaleceniami producenta określonego preparatu. Informuje on np. o dawkowaniu dobowym, które różni się zależnie od surowca i jego standaryzacji na składniki aktywne. Zwykle dzienne dawkowanie colostrum wynosi 500-1000 mg (1 g na dobę to dawka dla osób dorosłych).
Jeśli masz suplement diety z colostrum w proszku, rozpuszczaj go wyłącznie w zimnej albo letniej wodzie. Nie może być bardzo ciepła, ponieważ doprowadzi do denaturyzacji białek zawartych w colostrum i utraty jego cennych właściwości.
Colostrum – przed czy po jedzeniu?
Najlepiej przyjmować na czczo. Działa najskuteczniej stosowane na 1-2 godziny przed posiłkiem. Suplementacja colostrum z jedzeniem albo po jedzeniu może ograniczać biodostępność jego substancji aktywnych.
Colostrum – jak długo stosować?
Rekomendowany czas stosowania colostrum może różnić się zależnie od celu suplementacji:
- przyjmowanie colostrum profilaktycznie przeciw infekcjom sezonowym może wynosić 2-4 tygodnie,
- suplementacja podczas infekcji również może trwać 2-4 tygodnie – najlepiej rozpocząć ją od razu przy pierwszych objawach infekcji,
- w przypadku nawracających infekcji i antybiotykoterapii zalecany czas suplementacji wynosi do 3. miesięcy,
- osoby z niedoborami immunologicznymi mogą suplementować colostrum do 6. miesięcy.
Pamiętaj, by stosować się do zaleceń producenta wybranego przez siebie preparatu. Stosowanie colostrum zawsze warto skonsultować także z lekarzem rodzinnym.
Colostrum – skutki uboczne
Ponieważ suplementy diety z młodziwem charakteryzują się naturalnym składem, są stosunkowo bezpieczne w stosowaniu. Mogą jednak powodować niepożądane skutki uboczne u osób, które mają alergie na białka mleka krowiego. To najczęściej dolegliwości ze strony układu pokarmowego:
- wzdęcia,
- ból brzucha,
- biegunka,
- zaparcia,
- nudności,
- wymioty.
Przeciwwskazania do stosowania
Główne przeciwwskazanie do stosowania colostrum stanowi alergia na białka mleka krowiego. W mniejszym stopniu przeszkodą jest nietolerancja laktozy, ponieważ colostrum zawiera bardzo mało tego cukru mlecznego.
Co ważne, nie ma żadnych przeciwwskazań, by suplementować colostrum także w ciąży i podczas karmienia piersią.
Właściwości colostrum – podsumowanie
Ponieważ colostrum ma udowodniowy wpływ na odporność, osoby borykające się z częstymi infekcjami mogą rozważyć stosowanie suplementów diety z młodziwem. Co więcej, colostrum może wspierać także inne aspekty zdrowia, m.in. układ mięśniowy, kostny oraz sercowo-naczyniowy. Najlepszy wybór stanowi colostrum bovinum, ponieważ jego skład jest najbliższy siarze ludzkiej. Postaw na preparat od zaufanego producenta, który pobiera młodziwo wyłącznie od zdrowych zwierząt.
Ten artykuł ma charakter wyłącznie informacyjny i nie zastępuje porady medycznej. Przed wprowadzeniem zmian pod kątem swojego zdrowia skonsultuj się z lekarzem lub innym specjalistą.
Źródła:
1. Zimecki M., Artym J., “Therapeutic properties of proteins and peptides from colostrum and milk”, Advances in Hygiene and Experimental Medicine 59 (2005).
2. Rak K., Bronkowska M., „Immunologiczne znaczenie siary”, Hygeia Public Health 49.2 (2014): 249-254.
3. Jankowska K., Suszczewicz N., „Naturalne metody wspomagania odporności w walce z koronawirusem”, Wiedza medyczna (2020): 46-65.
4. Laurien H. Ufman, et al., Effects of Bovine Immunoglobulins on Immune Function, Allergy, and Infection, Frontiers in Nutrition 2018, 5.
5. Hurley, W.L, Theil, P.K. Perspectives on Immunoglobulins in Colostrum and Milk. Nutrients 2011, 3:442-474.
6. M. Hałasa, et al., Six Weeks of Supplementation with Bovine Colostrum Effectively Reduces URTIs Symptoms Frequency and Gravity for Up to 20 Weeks in Pre-School Children, Nutrients 2023, 15(16), 3626.
7. Vitetta L, Coulson S, Beck SL, Gramotnev H, Du S, Lewis S. The clinical efficacy of a bovine lactoferrin/whey protein Ig-rich fraction (Lf/IgF) for the common cold: a double blind randomized study. Compl Ther Med. (2013) 21:164–71.
8. Hałasa M, Maciejewska D, Baśkiewicz-Hałasa M, Machaliński B, Safranow K, Stachowska E. Oral Supplementation with Bovine Colostrum Decreases Intestinal Permeability and Stool Concentrations of Zonulin in Athletes. Nutrients. 2017 Apr 8;9(4):370.