Suplementy diety z colostrum zyskują coraz większą popularność. Nic dziwnego – w końcu siara bydlęca obfituje w szereg składników biologicznie czynnych, które wspierają naturalne procesy odpornościowe organizmu. Warto dowiedzieć się więcej na temat właściwości i działania colostrum. W ten sposób łatwiej wybrać skuteczny preparat z tzw. młodziwem.
Co to jest colostrum?
- Colostrum, nazywane również młodziwem, to naturalna wydzielina z gruczołów mlecznych ludzi i innych ssaków, m.in. owiec, kóz, koni oraz świni. Największą popularnością cieszy się jednak colostrum bovinum, czyli siara bydlęca. Jej skład jest najbardziej zbliżony do siary ludzkiej.
- Organizm matki produkuje colostrum na końcowym etapie ciąży. Po porodzie jest ono przekształcane w pokarm dla noworodka. Ma na celu odżywienie młodego organizmu i zapewnienie mu tzw. odporności biernej, która wspomaga nie w pełni rozwinięty układ odpornościowy.
- Zawiera ok. 250 składników biologicznie czynnych, a wśród nich czynniki wzrostu, białka, witaminy oraz sole mineralne. W colostrum znajduje się ponad 100 razy więcej immunoglobuliny G (najpowszechniejszego typu przeciwciał) niż w zwykłym mleku.
- Najwyższe stężenie składników biologicznie czynnych w colostrum występuje na ok. 2 godziny po porodzie. M.in. dlatego tak ważne jest wczesne przystawianie noworodka do piersi.
Colostrum – właściwości
Colostrum charakteryzuje się lekkostrawnym, łatwo przyswajalnym składem. Obfituje w różnego rodzaju aminokwasy, hormony, enzymy, cytokiny, immunoglobuliny i aktywne polipeptydy, które mogą wpływać na organizm na poziomie ogólnoustrojowym. W składzie młodziwa należy wyróżnić w szczególności kilka substancji immunoaktywnych.
- Laktoferyna (LF) – należy do białek biorących udział w metabolizmie żelaza. Ma właściwości antybakteryjne, przeciwwirusowe, antypasożytnicze, przeciwgrzybicze, antynowotworowe, przeciwzapalne oraz immunomodulujące.
- Alfa-laktoalbumina (LA) – ma udowodnione w badaniach in vivo działanie przeciwwirusowe, korzystnie wpływa także na samopoczucie psychiczne, przyczyniając się do obniżenia kortyzolu (hormonu stresu) we krwi i zwiększonego przyswajania tryptofanu (aminokwasu niezbędnego do produkcji serotoniny i melatoniny) przez mózg.
- Lizozym (LY) – kolejne białko mleka ma zastosowanie w leczeniu chorób przyzębia, ponieważ działa bakteriostatycznie, m.in. przeciw próchnicy zębów. W skojarzeniu z LF zyskuje również właściwości bakteriobójcze, np. względem szczepu E. coli.
- Laktoperoksydaza (LCP) – to enzym o właściwościach antybakteryjnych, przeciwwirusowych, antygrzybicznych i przeciwzapalnych. Może wspomagać naturalne procesy gojenia.
- Polipeptyd bogaty w prolinę (PRP) – stymuluje humoralną odpowiedź immunologiczną. Stymuluje produkcję limfocytów B, przyczyniając się do ochrony organizmu przed drobnoustrojami chorobotwórczymi.
- Kazeina – białko mleka ma właściwości wzmacniające kości, zmniejszające ryzyko próchnicy i przeciwdziałające infekcjom bakteryjnym oraz wirusowym.
Chcesz poznać więcej naturalnych substancji korzystnych dla zdrowia? Przeczytaj artykuł o adaptogenach: https://pro-farm.pl/najskuteczniejsze-adaptogeny-wedlug-badan-naukowych/.
Colostrum – na co pomaga?
Nadal badane są właściwości colostrum. Dotychczas skupiono się m.in. na jego działaniu w ramach profilaktyki infekcji górnych dróg oddechowych, a wyniki są naprawdę obiecujące.
Wykazano, że colostrum wpływa na zmniejszoną o 30% częstotliwość występowania infekcji górnych dróg oddechowych u dzieci [6]. Może działać także u dorosłych zmagających się z częstymi infekcjami górnych dróg oddechowych. Dowiedziono, że suplementacja colostrum zmniejsza częstość występowania przeziębienia i objawów z nim związanych w porównaniu z grupą placebo [7].
Chociaż wzmocnienie i regulacja funkcjonowania układu odpornościowego to główna właściwość składników występujących w colostrum, młodziwo może jednak pomagać także w innych obszarach zdrowia:
- wspomaga regenerację tkanek – dzięki zawartości czynników wzrostu i właściwościom przeciwzapalnym,
- pozytywnie wpływa na układ krążenia – zawiera związki o działaniu przeciwzakrzepowym (m.in. glikomakropeptydy), niektóre badania sugerują również, że może przyczyniać się do obniżenia ciśnienia krwi,
- wspiera pracę mięśni – dostarcza im niezbędnych aminokwasów, a także przyczynia się do ich szybszej regeneracji, zmniejszając odczuwalność zakwasów po treningu,
- działa ochronnie na komórki nabłonka jelita – dzięki temu wspomaga przywrócenie szczelności bariery jelitowej, ponieważ łączy działanie przeciwzapalne i regulujące mikrobiom jelit
- może wspierać leczenie niektórych chorób przewlekłych – takich jak cukrzyca, hipercholesterolemia i niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby, ponieważ wpływa na niższy poziom glukozy i lipidów we krwi.
Kto może rozważyć suplementację?
Colostrum bovinum jako suplement diety znajduje zastosowanie przede wszystkim w profilaktyce zdrowia, zarówno dzieci, jak i dorosłych z obniżoną odpornością. Jeżeli borykasz się z częstymi infekcjami, czujesz osłabienie lub masz dolegliwości jelitowe, możesz skonsultować się z lekarzem.
Stosowanie colostrum bovinum mogą rozważyć także osoby:
- narażone na przewlekły stres,
- po zatruciach pokarmowych,
- po antybiotykoterapii,
- z problemami skórnymi,
- aktywne fizycznie.
Suplementy diety z colostrum – jakiej firmy wybrać?
Żeby suplementacja colostrum przyniosła pożądane rezultaty, bardzo ważny jest wybór odpowiedniego preparatu z zaufanego źródła. Warto sięgać po suplementy szeroko omawiane i polecane przez specjalistów. Biorą oni pod uwagę skład, jakość oraz cenę produktów.
Najlepiej przebadany składnik stanowi colostrum bovinum, czyli siara bydlęca. Jednak w przypadku wszystkich suplementów diety z colostrum duże znaczenie ma proces pozyskiwania samego surowca. Producent powinien podawać czas po porodzie, w jakim pobrano colostrum – najlepiej w ciągu 2 pierwszych godzin.
Na skład colostrum wpływa obróbka surowca. Najwięcej substancji aktywnych zawiera bovinum poddane suszeniu sublimacyjnemu (liofilizacji). Proces ten polega na zamrożeniu siary bydlęcej i odparowaniu z niej wody w warunkach obniżonego ciśnienia.
Powyżej temperatury 42 stopni Celsjusza dochodzi do denaturacji (zniszczenia) białek, które stanowią najcenniejsze składniki colostrum. Dlatego zarówno produkcja, jak i przechowywanie i transport suplementów diety z Colostrum powinny odbywać się pod ścisłą kontrolą temperatury.
Suplementy diety z colostrum są dostępne w różnej formie. To m.in. colostrum bovinum w kapsułkach, płynie (zawiesinie) czy saszetkach z proszkiem do rozpuszczenia w wodzie. Najlepiej dobrać preparat dopasowany do własnych potrzeb. Najlepiej wybierać produkty o opatentowanym składzie bez zbędnych dodatków.
Sięgając po ten suplement diety, warto mieć na uwadze także dobrostan zwierząt. Największe zaufanie wzbudzają firmy, które mogą udowodnić, że pobierają młodziwo wyłącznie od w pełni zdrowych krów, przy zachowaniu odpowiednich warunków higienicznych. Dodatkowy komfort wzbudza informacja, że colostrum pozyskuje się bez szkody dla zdrowia zwierząt – wykorzystuje się jego część, której cielę nie jest w stanie wypić.
Colostrum – jak stosować?
Colostrum należy stosować zgodnie z zaleceniami producenta określonego preparatu. Informuje on np. o dawkowaniu dobowym, które różni się zależnie od surowca i jego standaryzacji na składniki aktywne. Zwykle dzienne dawkowanie colostrum wynosi 500-1000 mg (1 g na dobę to dawka dla osób dorosłych).
Jeśli masz suplement diety z colostrum w proszku, rozpuszczaj go wyłącznie w zimnej albo letniej wodzie. Nie może być bardzo ciepła, ponieważ doprowadzi do denaturyzacji białek zawartych w colostrum i utraty jego cennych właściwości.
Colostrum – przed czy po jedzeniu?
Najlepiej przyjmować na czczo. Działa najskuteczniej stosowane na 1-2 godziny przed posiłkiem. Suplementacja colostrum z jedzeniem albo po jedzeniu może ograniczać biodostępność jego substancji aktywnych.
Colostrum – jak długo stosować?
Rekomendowany czas stosowania colostrum może różnić się zależnie od celu suplementacji:
- przyjmowanie colostrum profilaktycznie przeciw infekcjom sezonowym może wynosić 2-4 tygodnie,
- suplementacja podczas infekcji również może trwać 2-4 tygodnie – najlepiej rozpocząć ją od razu przy pierwszych objawach infekcji,
- w przypadku nawracających infekcji i antybiotykoterapii zalecany czas suplementacji wynosi do 3. miesięcy,
- osoby z niedoborami immunologicznymi mogą suplementować colostrum do 6. miesięcy.
Pamiętaj, by stosować się do zaleceń producenta wybranego przez siebie preparatu. Stosowanie colostrum zawsze warto skonsultować także z lekarzem rodzinnym.
Colostrum – skutki uboczne
Ponieważ suplementy diety z młodziwem charakteryzują się naturalnym składem, są stosunkowo bezpieczne w stosowaniu. Mogą jednak powodować niepożądane skutki uboczne u osób, które mają alergie na białka mleka krowiego. To najczęściej dolegliwości ze strony układu pokarmowego:
- wzdęcia,
- ból brzucha,
- biegunka,
- zaparcia,
- nudności,
- wymioty.
Przeciwwskazania do stosowania
Główne przeciwwskazanie do stosowania colostrum stanowi alergia na białka mleka krowiego. W mniejszym stopniu przeszkodą jest nietolerancja laktozy, ponieważ colostrum zawiera bardzo mało tego cukru mlecznego.
Co ważne, nie ma żadnych przeciwwskazań, by suplementować colostrum także w ciąży i podczas karmienia piersią.
Właściwości colostrum – podsumowanie
Ponieważ colostrum ma udowodniowy wpływ na odporność, osoby borykające się z częstymi infekcjami mogą rozważyć stosowanie suplementów diety z młodziwem. Co więcej, colostrum może wspierać także inne aspekty zdrowia, m.in. układ mięśniowy, kostny oraz sercowo-naczyniowy. Najlepszy wybór stanowi colostrum bovinum, ponieważ jego skład jest najbliższy siarze ludzkiej. Postaw na preparat od zaufanego producenta, który pobiera młodziwo wyłącznie od zdrowych zwierząt.
Źródła:
[1] Zimecki M., Artym J., “Therapeutic properties of proteins and peptides from colostrum and milk”, Advances in Hygiene and Experimental Medicine 59 (2005).
[2] Rak K., Bronkowska M., „Immunologiczne znaczenie siary”, Hygeia Public Health 49.2 (2014): 249-254.
[3] Jankowska K., Suszczewicz N., „Naturalne metody wspomagania odporności w walce z koronawirusem”, Wiedza medyczna (2020): 46-65.
[4] Laurien H. Ufman, et al., Effects of Bovine Immunoglobulins on Immune Function, Allergy, and Infection, Frontiers in Nutrition 2018, 5.
[5] Hurley, W.L, Theil, P.K. Perspectives on Immunoglobulins in Colostrum and Milk. Nutrients 2011, 3:442-474.
[6] M. Hałasa, et al., Six Weeks of Supplementation with Bovine Colostrum Effectively Reduces URTIs Symptoms Frequency and Gravity for Up to 20 Weeks in Pre-School Children, Nutrients 2023, 15(16), 3626.
[7] Vitetta L, Coulson S, Beck SL, Gramotnev H, Du S, Lewis S. The clinical efficacy of a bovine lactoferrin/whey protein Ig-rich fraction (Lf/IgF) for the common cold: a double blind randomized study. Compl Ther Med. (2013) 21:164–71. doi: 10.1016/j.ctim.2012.12.006. [8] Hałasa M, Maciejewska D, Baśkiewicz-Hałasa M, Machaliński B, Safranow K, Stachowska E. Oral Supplementation with Bovine Colostrum Decreases Intestinal Permeability and Stool Concentrations of Zonulin in Athletes. Nutrients. 2017 Apr 8;9(4):370. doi: 10.3390/nu9040370. PMID: 28397754; PMCID: PMC5409709.